Hoạt động chính xác, hiệu quả và linh động là ưu điểm của hệ thống phun nhiên liệu điện tử. Gần như tất cả các xe hiện đại đều sử dụng hệ thống phun nhiên liệu tiên tiến này tuy giá của nó cao hơn và quy trình kiểm tra, bảo dưỡng cũng phức tạp hơn.

 

 

 

Bộ chế hòa khí, thiết bị được sử dụng từ những chiếc xe hơi đầu tiên, đã chấm dứt sự nghiệp của nó cách đây nhiều năm. Ngày nay, hệ thống phun xăng điện tử EFI (Electronic Fuel Injection) là thiết bị tiêu chuẩn của ngành công nghiệp xe hơi. Không chỉ vậy, EFI còn là lời thách thức với mọi cải tiến của các hot-rod (người chế lại động cơ cho mạnh hơn) vốn dựa trên các thiết bị cổ lỗ.

Động cơ sử dụng hệ thống EFI của Ford. (Ảnh:Powermechanics)

Nguyên nhân khiến các hãng xe đón nhận EFI bởi nó hoạt động đơn giản và hiệu quả. Động cơ điều khiển bằng máy tính dễ khởi động, hoạt động ổn định, thải ít khí độc hơn. Bên cạnh đó, EFI phối hợp tốt với những thiết bị như hệ thống tăng áp siêu nạp và turbin. Trong khi đó, giới mê xe địa hình đặc biệt thích EFI bởi nó giúp tiết kiệm nhiên liệu, phân phối xăng chính xác và đồng đều theo các điều kiện địa hình khác nhau.

*Hỏng hóc của hệ thống làm mát

*Đoán bệnh xe qua mùi

*Tìm bệnh qua tiếng kêu

*Bắt bệnh bugi

Bộ não của EFI là bộ điều khiển trung tâm ECU (Electronic Control Unit). Nhiệm vụ của ECU không khác bộ chế hòa khí, nghĩa là chúng cùng vận hành để duy trì tỷ lệ không khí/nhiên liệu ở mức tối ưu 14,7:1. Sự khác biệt duy nhất là ECU hoạt động chính xác, dễ dàng và hiệu quả hơn.

Các thông số cần thiết để ECU hoạt động thu thập từ các cảm biến đặt khắp nơi như cảm biến nhiệt độ lốc máy, cảm biến vị trí bướm ga, cảm biến thời gian phun xăng và cảm biến vòng tua. Bên cạnh đó là các thông số khác ảnh hưởng tới vận hành hiệu quả của động cơ như áp suất không khí bộ góp, nồng độ oxy và nhiệt độ khí nạp. Dựa trên những dữ liệu đó, ECU tính toán tỷ lệ không khí/nhiên liệu tối ưu hàng trăm lần trong một giây nhằm xác định khoảng thời gian và khi nào mở kim phun đưa nhiên liệu vào xi-lanh.

Bộ điều khiển trung tâm ECU trên Mercedes E280. (Ảnh: Ecu-doctor)

Dựa trên độ rộng các xung, tỷ lệ nhiên liệu qua kim phun có thể đo được trong vài phần nghìn giây. Đó là một trong những lý do khiến EFI hoạt động hiệu quả hơn hệ thống cơ học của bộ chế hòa khí. Tuy nhiên, điểm yếu của EFI là giá cả. Nếu một bộ chế hòa khí có giá 500 USD thì EFI trọn bộ có giá từ 2.500 đến 4.000 USD.

Nếu bạn muốn đánh giá một hệ thống EFI, khởi động nguội là một trong những cách thử nghiệm hiệu quả nhất. Khi ECU phát hiện nhiệt độ máy ở dưới mức quy định, nó điều chỉnh sao cho tỷ lệ không khí/nhiên liệu xuống khoảng 11:1 - 12,5:1, nghĩa là giàu nhiên liệu hơn. Khi động cơ ấm lên và đạt tốc độ ổn định, ECU đưa tỷ lệ không khí/nhiên liệu về mức 14,7:1. Khi chịu tải trọng lớn, ECU lại đưa giá trị đó về 12,5:1. Khi đi trên địa hình đồi núi, nơi không khí loãng, ECU sẽ tiến hành bù khí để đạt tỷ lệ chuẩn. Vì vậy, động cơ lúc nào cũng hoạt động ổn định và cung cấp cho xe công suất cần thiết để vận hành.

Một trong những yếu tố quan trọng để EFI chạy "ngon" là hệ thống điện. EFI đòi hỏi công suất điện cao hơn và dòng điện ở mức 70 ampe là thích hợp nhất. Toàn bộ hệ thống kết nối, đặc biệt nơi gần gầm xe, cần làm sạch và đảm bảo an toàn. Hệ thống điện yếu có thể làm hỏng EFI và bạn sẽ phải thay bộ mới. Bên cạnh đó, do EFI yêu cầu bộ phận tạo áp suất nhiên liệu có những phản ứng tự động với những thay đổi điều kiện vận hành nên bạn phải thường xuyên bảo dưỡng hệ thống bơm điện tử đặt trong bình nhiên liệu. Ngoài ra, EFI chỉ phát huy hiệu quả khi kim phun và bơm có dung sai nhỏ và nhiên liệu cần làm sạch tốt. Bạn cũng nên đảm bảo lựa chọn đầu kim phun hoạt động ở vùng rộng và phù hợp với kích thước và lốc máy cũng như trục cam.

Khi có hỏng hóc xảy ra, các kỹ thuật viên có thể kết nối với bộ ECU và kiểm tra các thông số vận hành xe để tìm ra nguyên nhân. Thậm chí, một vài hệ ECU còn có thể truy vấn bằng điện thoại đi động.

Nguyễn Nghĩa

Nguồn: Vnexpress.net